Bir Tek Dünya Diline Doğru

İnternet üzerinden ticaret, anlık mesajlaşma programları ve sosyal ağlar tüm dünya insanlarını birbirine yaklaştırıyor. Çok yakında tüm dünya ortak bir dilde buluşacak.

Bu bir kehanet değil. Belki biraz öngörü diyebilirsiniz. Belki 10 yıl belki 20 yıl sonra olacak, ancak mutlaka olacak.

Neden Farklı Diller Konuşuyoruz?

Ben ´günaydın´ diyorum, ingiliz ´good morning´, Fransız ´bonjour´, Arap ´sabah ul hayr´. Aslında aynı şeyi söylüyoruz ama faklı kelimelerle ifade ediyoruz. Peki neden?

İnsanlığın oluşumundan sonra, birbirinden uzak coğrafyalara yayılan insan toplulukları birbirlerine yüzlerce kilometre uzakta yaşadıklarından her topluluk kendi dilini geliştirmek zorunda kaldı. Asya dilleri, Anglo Sakson dilleri gibi kavramları duymuşsunuzdur.

Birbiriyle iletişim kurmak birlikte yaşayan insanların en büyük ihtiyacı olmuş. Ağaçtaki elmayı görmüşler, buna bir isim vermek gerek. Hadi buna ´elma´ diyelim demişler, diğerleri de aynı şeyi yapmış, buna ´apple´ diyelim demişler. Kısacası farklı dillerin ortaya çıkmasındaki sebep uzak mesafeler ve uzak mesafeler arasında şimdiki gibi iletişim olanaklarının mevcut olmaması olmuş.

Diller tarihini incelediğimizde birbirine yakın toplumların pek çok dil öğesinde ortak olduğunu görüyoruz. Çeşitli savaşlar, istilalar, sömürgeler ve uluslararası ticaret, tarih boyunca farklı toplumları birbiriyle dil ilişkisine sokmuş ve biri diğerini anlayabilir hale gelmiş. Örneğin Osmanlı İmparatorluğu, zamanında çok büyük coğrafyayı kapsadığından, bu coğrafyada konuşulan Osmanlıca, kökeninde Türkçe, Arapça ve Farsça öğeleri bünyesinde toplamıştı. Fransız sömürgesi olan Cezayir´de her kes Fransızca biliyordu.

Farklı Dillerle İletişim, Farklı Nedenlerle İhtiyaç

Günümüzde ise gelişen teknoloji artık toplumlar arasındaki uzaklık - yakınlık kavramlarını değiştirdi. ICQ ve MSN de, binlerce kilometre uzaktaki biriyle sanki yanınızdaymış gibi anlık iletişim kurabiliyorsunuz.

Bekarlık yıllarımda Rus kızlarla ICQ´dan chatleşirdik. Ortak dilimiz İngilizce´ydi. Birimiz Türk, diğerimiz Rus ancak konuştuğumuz dil İngilizce.

İşiniz ithalat veya ihracat ise kaçarınız yok, ya iş yaptığınız ülkenin dilini konuşabileceksiniz veya konuşabilen birilerini işe alacaksınız. Bizim ithalatçı firmaların pek çoğu Çin´den mal getirip Türkiye´de satıyor. Çinlilerle görüşmeleri ise İngilizce yapıyorlar.

Firmamızın ithalat - ihracatı yok ancak bazı ürünleri ABD´den alıyoruz. Logo tasarımları, sitelerimiz için bazı yazılımları, domainlerimizi. Hatta, uzun bir süre sunucularımız da ABD´de idi. Bunları yaparken İngilizce iletişim kuruyoruz. Artık ticaret hayatında küçük çapta olsun büyük çapta olsun mutlaka yabancılarla iletişim gerekiyor.

Bir ihtiyaç ortaya çıktığında çözüm de kısa bir süre sonra yerini alıyor. Artık internet çağını yaşıyoruz ve uluslararası mesafeler ortadan kalkmış durumda. Her toplumun, kendi dilini bilmeyen başka bir toplumla iletişimi zorunlu hale geliyor. Bunun çözümü de ortak bir dünya dili.

Başarılı Örnekler Yüzyıllardır Var.

Aslında müzik insanları bunu yüzyıllardır yapıyor. Notaları düşündünüz mü hiç? Müzik bilgisi olmayanlar için notalar, beş tane çizgi üzerindeki pek çok anlamsız işaretten ibarettir. Ancak bu notaları bir Türk müzisyene verin ve çaldığı melodiyi dinleyin. Sonra aynı notaları bir Rus müzisyene verin ve yine melodiyi dinleyin. Aynı olduğunu göreceksiniz. Dünya üzerinde hangi ülkenin müzisyenine verirseniz verin, aynı melodiyi dinlersiniz. Hatta birbirini şimdiye kadar hiç görmemiş ve farklı ülkelerin müsizyenlerinden oluşan bir orkestra kurun, aynı müzik eserini aynı şekilde yorumlayacaklardır. Çünkü orkestra şefinin hareket dili hepsi için ortak, notalar hepsi için aynı şeyi ifade ediyor.

Demek ki insanoğlu, evrensel bir dil olayını yüzyıllar öncesinden, müzikle başarmış.

Benim aklıma gelen ikinci örnek ise İnternet programlama dilleri. Bir web sayfası tasarlamakta kullanılan HTML, XHTML, CSS, ASP, PHP vb. hepsi evrensel birer dil. Bir üçüncü örnek te Bilim Dili olan Latince verilebilir.

İnternet, yani farklı bilgisayarların bir ağ üzerinden bağlanıp birbirinden veri alışverişinde bulunabilmesi için bu farklı bilgisayarların hepsinin aynı dille iletişim kurması gerekiyordu. Bu nedenle bilgisayar dil geliştiriciler HTML´i (hyper text markup language) geliştirdiler. Aynen günlük konuşmamızda kullandığımız kelimeler ve bu kelimelerin belli anlamlarda dizilişini belirleyen dil bilgisi kuralları gibi. HTML´de de çeşitli kavramlara karşılık gelen kodlar veya kelimeler ile bunlara ait sözdizimi kuralları yaratıldı. Böylece birbiri ile iletişim kuran ve birbirini anlayabilen ortak ağ bilgisayarları başarılmış oldu.

HTML´de yazının bir alt satıra geçmesi için
karakteri kullanırsınız. Bir yazıyı kalın yapmak isterseniz o yazıyı ile karakterleri arasına alırsınız. Bu işlevi yapmak için Türk te aynı şeyi yapar, İngiliz de, Amerikalı da, Çinli de.

Bu okuduğunuz bloğu XHTML ve PHP kullanarak yazdım. Şimdi bu sayfayı Amerikalı da aynı görüyor, Çinli de. Kullandığım programlama dili evrensel ve onların kullandığı bilgisayarlarla anlaşıyor. Ancak içerik Türkçe ve onlar burada ne yazdığını anlamıyorlar. Ne kötü. Halbuki ben bunu Dünyaca dilinde yazsaydım anlayacaklardı. Aman Allah´ım, o zaman blogumun hitini düşünemiyorum :)

Bu arada ´blog´ kavramı de evrensel. Bilişim teknolojileri geliştikçe daha önceden hiçbir dilde olmayan kavramlar da ortaya çıkmaya başladı. Türkçe´de Blog mu vardı? Bakın şimdi kullanıyoruz. Geneli İngilizce olmak üzere File, Edit, Menu, Start, Restart, Excape, Exit, Delete, Erase, Pause gibi kelimeler artık size de Türkçe gibi gelmeye başlamadı mı? Starta bas, Login ol, Dıleyt () yap. Hatta bunları kullanmak çoğu zaman daha kolay geliyor da, yerine Türkçelerini kullanmak istediğimizde "Türkçesi neydi yaaa" diye düşünüyoruz.

Demek ki insanoğlu hem müzik dünyasında hem de bilişim dünyasında ortak bir dil geliştirmeyi başarabilmiş. Şimdi sıra geldi tüm dünyada insanların birbirini kolayca anlayabileceği ortak bir dünya dili yaratmaya.

Bunun için tüm dünya ülkelerinden dil bilimciler bir araya gelip bir çalışma grubu kurmalı, öğrenilmesi ve kullanılması en kolay olacak şekilde bir dünya dilini geliştirmeliler. Bu mutlaka bir gün olacak. Neden şimdi olmasın?

Düşünsenize en fazla bir - iki yılınızı alacak bir dil öğrenme süreci yaşayacaksınız ve tüm dünyada anlamadığınız hiç kimse kalmayacak. Türkçe, İngilizce, Fransızca, Arapça, Çince, hepsi sadece etnik dil olarak kalacak. Dünyaca adlı yeni bir dil öğreneceğiz ve dünyada her ülke de her vatandaşına bu dili öğretecek. Böylece Çin´den bir firma yetkilisi ile görüşmek zorunda olduğumuzda, acaba İngilizce biliyor mudur endişesi duymadan Dünyaca iletişim kuracağız.

Bugünkü yazım hoş bir ütopya oldu. Belki füturistik bir yazı da denebilir. Belki de geleceği şimdiden görmek.

Hosburatum. (Dünyaca hoşça kalın demek. Hehehe :) Neden olmasın? )