Türkiye'de Oyuncak Piyasası ve E-dönüşümü Üzerine Oyuncak Çocuk Dergisinde Yer Alan Röportajım

Aşağıda okuyacağınız röportaj oyuncak sektörünün başlıca dergilerinden Oyuncak Çocuk dergisin Ocak 2015 sayısında yer almıştı.

Sektördeki pek çok sitenin B2B ve B2C e-ticaret sitesini yapıp XML ile ürünlerini online mecradaki satıcılara aktarabilmelerini sağlıyorduk. Ayrıca 3000 civarında oyuncağın da ana tedarikçisi olarak sektörde faaliyet gösteriyorduk. Buradaki deneyimlerimiz ve görüşlerimizi aktardığımız röportajın tam metni aşağıdadır. E-ticaret ve E-dönüşümle ilgilenenler için faydalı olacağını umuyorum.

Oyuncak Çocuk Dergisi Röportaj

Hayatımıza ilk girdiği yıllarda internet deyince bilgisayar ve modem kullanılarak telefon hattı üzerinden erişilebilen bir alan aklımıza geliyordu. Günümüzde ise akıllı telefonların yaygınlaşması, lap-toplar, tabletler ve akıllı televizyonlar ile internet yaşamımızın vazgeçilmez bir parçası oldu.

Peki oyuncak dünyası internette yeterince var olabiliyor mu ve bu yeni mecradan yeterince yararlanabiliyor mu?

Bu konuda Türkiye’nin en eski ve tecrübeli isimlerinden olan Egesoy Grup kurucu ve yöneticisi Samet Egesoy ile bir röportaj gerçekleştirdik.



- Samet bey, Bir süredir oyuncak sektörüne yön veren pek çok firmanın web sitesinde grubunuza ait 7x24online imzasını görüyoruz. Vardem, Can-Em, Samatlı, Kanz bunlardan birkaçı. Bu firmaların sizi tercih etmelerinin nedeni nedir?

- Bunu internet konusunda Türkiye’deki en eski ve tecrübeli firmalarından biri olmamıza borçluyuz. İnternet üzerinden satışı, satıcısız satış veya doğrudan satış kanalı olarak tanımlayacak olursak biz henüz internet bilinmezken katalogla satış yapan bir firmaydık. HobbyClub adındaki kataloglarımız her iki ayda bir yayınlanıyor ve üyelerine ulaştırılıyordu. Bu katalog ile başta kitap olmak üzere müzik albümleri, dvd filmler ve oyunlarla oyuncaklar satılıyordu. Daha sonra 2000’yılına girdiğimizde artık ürün satmak için katalog basıp dağıtmak gibi pahalı bir yöntem yerine bunun çok daha ucuz ve etkin yolu olan internet ortaya çıktı. Biz de işimizi internete taşıdık ve ilk sitemiz olan GününFırsatı.com’u 2001 yılının sonunda açtık. 14 yıldır grup sitelerimiz arasında yer alan 5 alışveriş sitesi ve 2 portal ile internet sektöründe yer almaya devam ediyoruz.

Sektörde geçirdiğimiz uzun yılların getirdiği tecrübeyi oyuncak sektörüyle de paylaşıyoruz. Bu nedenle pek çok oyuncak firması e-dönüşüm sürecini bizimle yönetmeyi seçiyor.

- E-dönüşüm dediniz. Nedir e-dönüşüm ve firmalara neler kazandırıyor?

- Pek çok firma internette yer almayı bir alan adı alıp bu alan adıyla bir web sitesi açmaktan ibaret sanıyor. Bir web sitesine sahip olup bu site adresini kartvizitlere veya oyuncak kutularının üzerine basmakla iş bitmiyor, bu aşamada aslında sadece e-dönüşümün ilk adımını atmış oluyorsunuz. Kaldı ki bu adım atılmadan önce de iyi bir planlamaya ihtiyaç var.

E-dönüşüm, firmaların iş yapış şekillerini değiştiren ve eski geleneksel yapının hantallığını atıp gelişen teknolojinin sunduğu imkanlarla iş modellerini geliştirmeye yarayan bir süreç. Eskiden manuel yapılan pek çok işin elektronik ortama taşınması ve iş süreçlerinin buna göre tekrar programlanması demek. Bu sayede işler daha kısa sürede bitiyor, ölçeklenebiliyor, verimlilik artıyor.

E-dönüşüme giren bir firma buna yaptığı yatırımın geriye dönüşünü birkaç ay gibi kısa bir sürede alabiliyor. Düşen maliyetler ve artan satışlar bunu karşılıyor.

- Bu süreçte firmalar için neler yapılıyor? Pratikte neler değişiyor?

- İlk olarak kaliteli bir web sitesine sahip olmakla işe başlanıyor. Web sitesinin ana sayfası çok önemli. İlk izlenim için asla ikinci bir şansınız olmaz. Web sitenizin ana sayfası ziyaretçileri karşıladığınız ve sitenize giren kişinin firmanızın kalitesiyle ilgili ilk öngörüyü sağladığı çok önemli bir kısımdır.

Potansiyel müşterileriniz sitenizi kolayca bulabilmeli, sattığınız ürünlerle ilgili internette yapılan aramalarda ilk sıralarda çıkabilmelisiniz. Sitenize giren kişi kalitesinden etkilenmeli. Siteniz iyi kategorize edilmiş olmalı. Ziyaretçileriniz aradığını kolayca bulabilmeli. Sayfalar hızlı açılmalı. Ürün görselleri kaliteli ve ürün bilgileri yeterli olmalı. Ayrıca siz de sitenizi kolayca yönetebilmelisiniz. Çünkü web sitesi, sadece buz dağının görünen yüzü. Asıl iş bu sitenin yönetim panelinde dönüyor. Bayilerle iletişim sağladığınız bölüm, siparişler bölümü, ürün kataloglarınızı yönettiğiniz bölüm çok iyi tasarlanmış ve kullanımı hızlı ve kolay olmalı.

E-dönüşüm sürecinde firmanın tüm ürünleri elektronik ortama taşınıyor. Ürün görselleri çok önemli. Pek çok firma bu işi amatörce kendi bünyesinde yapmaya çalışıyor. Masanın üzerine ürünleri koyup cep telefonuyla resimleri çekip web sitesine aktararak bunu yapmaya çalışan pek çok firma görüyoruz. Bizde ise ürünlerin tamamı profesyonel stüdyo ortamında çekiliyor. Ürünler için oluşturulacak elektronik katalogların kategorisi de çok önemli. Bu ürünler doğru kategori ve alt kategorilere girilmiş olmalı. Ürünlerin koli adedi, asortileri, kutu ölçüsü ve ürün ölçüsü, firmanın tercihine göre liste fiyatı ve tavsiye edilen perakende satış fiyatı, ürün açıklamaları bu katalogta olmalı. Ürün kataloğu bir web sitesinde yayınlandığında potansiyel müşterilerinizin ürünlerinizi fevkalade şekilde görüp incelemesine olanak sağlıyor. Böylece mesela Van’daki oyuncak bayisinin İstanbul’daki ithalatçının showroomuna gelerek ürün seçmesine gerek kalmıyor. Bu işi kendi mağazasından kolayca yapabiliyor. Özellikle yeni ürünlerin ve kampanyaların etkin bir şekilde bayilere ulaştırılmasında bunun çok faydalı olduğunu görüyoruz. Pek çok firma yeni ürünler getiriyor ancak bundan kimsenin haberi olmuyor veya tek tek müşterilere telefon açıp bildirmek zorunda kalıyorlar. Bu devirde bu çok yanlış bir yöntem.

Güzel bir web sitesi yapılıp ürünler de yüksek kaliteli görselleri ile olması gereken kategorilerde yer aldıktan sonra satış ve satış sonrası destek hizmetlerimiz başlıyor.

Önce firmanın tüm kayıtlı müşterileri web sitesinin datasına aktarılıyor ve ilk giriş şifresi veriliyor. Her bayiye liste fiyatı üzerinden ayrı bir iskonto tanımlanabiliyor. Eğer siteye giren bir tüketici ise fiyatları göremiyor veya sadece tavsiye edilen PSF’leri görebiliyor. Bir bayiniz sisteme giriş yaptığında ise hem liste fiyatlarını hem de kendi iskontosu ile alış fiyatlarını görebiliyor. Her bayiye ayrı iskonto tanımlamak mümkün. Bayi sitenizde gezerek ürünlerini inceliyor ve istediklerini sepete atıp isterseniz kredi kartı ile isterseniz havale veya çek ile alabiliyor. Ürün gönderimi için bayi kendi anlaşmalı olduğu kargo veya ambarı seçebiliyor. Bayi siparişi için not yazabiliyor. Bu siparişler hem site sahibi firma tarafından hem de bayiler tarafından kendi yönetim panellerinde görüntülenebiliyor. Siparişler kargoya verildiğinde kargo takip bilgileri de sisteme giriliyor ve onaylanmış durumdaki siparişler bu sefer Gönderildi durumuna geliyor. Ayrıca sitenin iletişim paneli sayesinde tüm sorular ve cevaplar sitenizin yönetim panelinden takip edilebiliyor. Böylece bayiniz veya müşteriniz ne sormuş, müşteri temsilciniz veya satış elemanınız ne cevap vermiş görebiliyorsunuz, aradaki bu iletişimi istediğiniz zaman kontrol edebiliyorsunuz.

Bu sayede pek çok iş elektronik ortama aktarılmış oluyor. Müşterilerinizin ürünlerinizi görmesi için kilometrelerce yol gelmesine gerek kalmıyor. Yeni ürünlerinizi ve kampanyalarınızı kolayca takip edebiliyorlar. Telefon trafiği yok denecek kadar aza iniyor. Siparişler kolayca takip edilebiliyor ve raporlanabiliyor. Bayilerinizle internet ortamında sürekli irtibat haline olabiliyorsunuz ve bunun getirdiği dinamizm satışlara olumlu yansıyor.

Biz bu süreçlerin hepsinde firmanın yanında yer alıyor ve üzerlerindeki bütün yükü alıyoruz. Örneğin her gün sadece kendi muhasebe programlarından bir Excel dosyasına stok durum raporu alıp bize iletmeleri yetiyor. Sitelerini biz güncelliyoruz. Yeni ürünleri geldiğinde resimlerini çekip ilgili kategorilere yine biz yerleştiriyoruz. Böylece bir nevi sitenin operasyon işlerini biz yaparken firma da satışına konsantre olabiliyor.

- Bunlar çok güzel ve her firmanın ihtiyacı olan hizmetler. Sizin bir de oyuncak firmalarının ürünlerini bütün büyük internet sitelerine satan bölümünüz var, o biriminizden de bahseder misiniz?

- O bölümümüzün adı OnlineBayi.com ve bu iş büyük bir gereksinim sonucu ortaya çıktı. Biz kendi sitelerimiz için de, oyuncak piyasasında sadece e-ticarete eğilen ve bunun gereksinimlerini karşılayan doğru dürüst bir tedarikçi firma olmamasının sıkıntısını yıllarca çektik. İnternet siteleri geleneksel olarak stok tutmazlar. Sipariş geldikçe ürün çekerler. Ayrıca internet satışında ürünün her asortisi aslında ayrı bir üründür. Resminin, barkodunun, stok durumunun ayrı belirtilmesi gerekir.

Biz sitelerimizde oyuncak satarken firmaya dönüp o ürün istediğimizde stok tükendi deniyordu. Müşteri o ürünün A asortisini istiyordu ama firma bize A kalmadı B verelim diyordu. Bunu aşmak için kendimiz belli oyuncaklardan stoğumuza alıp satmak zorunda kalıyorduk ki sipariş aldığımızda müşterimize bu ürün tükendi demeyelim. Ancak haliyle koskoca bir oyuncak piyasasında ne kadar ürünü stoğunuza alıp satabilirsiniz ki? Pek çok ürün satış dışı kalıyordu. Bizim yaşadığımız bu sorun pek çok internet sitesinin de sorunuydu ve biz bunu çözmeye karar verdik. Sadece internet kanalına odeklanan bir tedarikçi yapı kuralım dedik ve 2013 yılının başında OnlineBayi.com adlı sitemizi kurarak tedarikçiliğe başladık.

Bildiğiniz gibi oyuncak piyasasında firmalar koliyi bozmak istemezler. İnternet siteleri ise bırakın koli bazında alım yapmayı tek tek bile stoklarına alım yapmazlar. Ayrıca küçük küçük pek çok siteden gelen tek tek siparişlerle ilgilenmek, bunlara fatura kesmek, kargo yapmak, kargo takip bilgilerini girmek, internet için ayrı stok tutmak ve asorti bazında bu stokları sürekli olarak sitelere bildirmek gibi operasyonel işleri yönetmek kolay değildir. Bu operasyonu layıkıyle yapabilmek için firmanın bünyesinde fotoğrafçı, grafiker, programcı gibi farklı uzmanlık alanlarında personeller olması lazım. Biz bu yükü firmaların üzerinden aldık. Bizimle çalışan oyuncak üreticisi veya ithalatçısı firmalar bize ürünlerini koli bazında veriyorlar. Biz bu ürünleri kendi stoğumuza alıyoruz. Stüdyoda resimlerini çekip ürün özelliklerini yazıyoruz. Asortilerine göre barkodlayıp her bir asortinin stoğunu ayrıca takip ederek bayimiz olan internet sitelerine onların datasına uygun elektronik dosyalar şeklinde veriyoruz. Bizimle çalışan internet siteleri de ürünlerin yüksek kaliteli en az 3 açıdan çekilmiş resmine ve geniş ürün açıklamalarına hazır bir şekilde sahip olarak sitelerinde kolayca satışa açıyorlar. Bir tek ürünü stoklarına almak zorunda kalmadan yüzlerce oyuncağı sitelerinde satışa sunabiliyorlar. Stok değişimleri günlük ve hatta anlık olarak kendileriyle paylaşılıyor. Bayimiz olan siteler stoklardaki veya fiyatlardaki değişimlerden anında haberdar olabiliyor ve el değmeden otomatik olarak sitelerini güncelleyebiliyorlar. Böylece sipariş aldıkları hiçbir ürün için müşterilerine dönüp de bu ürün kalmamış diye mahçup olmuyorlar.

Oyuncak ithalatçısı firma bizim aracılığımızla ürünlerini internet sektörünün en büyük sitelerinde milyonlarca müşteri ile buluşturuyor. Üstelik bir tek yere toplu mal vererek ve bir tek cari takip ederek. Malı veriyor parasını alıyor ve onun iş bitiyor. Sonrasında ürünleri Türkiye’nin en büyük sitelerinde milyonlarca müşteri ile buluşuyor. Ne güzel değil mi?

- Son olarak oyuncak firmalarına internet mecrası ile ilgili olarak ne önerirsiniz.

- Oyuncak piyasasının üstadları yaş olarak biraz ilerideler ve internete yabancılar. Yeni kuşakları daha istekli görüyorum. Fakat henüz yetki onlarda değil. Pek çok firma sahibi kendisi de internetten alışveriş yapmadığı için ve işin içinde çok da anlamadığı bilgisayar, web, elektronik gibi terimlerden bolca bulunduğu için bu işe kuşkuyla ve isteksiz bakıyor. Tabi alışılagelmiş ve kendisini zamanında başarıya ulaştırmış olan yöntemleri değiştirmek de zor. Fakat böyle amatör bakış açısı yerine profesyonel şekilde verileri incelerler ve Pazar analizi yaparlarsa internet pazarının da çok ciddiye alınması gereken ve gelecek vaad eden bir yapı olduğunu fark edecekler. Gelecek bunu erken fark edenlerin olacak. Yoksa kaplumbağa ile tavşanın hikayesinde olduğu gibi kendilerini bugünkü büyüklüğüne kaptırmış ve dev aynasından bakmayı alışkanlık edinmiş olanlar gelecekte bu piyasayı kaptırmakla ne büyük hata ettiklerini anlayacaklar.