Hepsiburada.com'un Kargo Bedava Zorlaması ve Sonuçları

Geçtiğimiz aylarda Hepsiburada.com Marketplace yani online pazaryeri bölümünde satış yapan tüm satıcılara bildirimde bulunarak bundan böyle Hepsiburada sisteminde kargoların bedava olacağını, bunun maliyetinin ise satıcılar tarafından üstlenileceğini duyurmuştu. Görüştüğümüz satıcıların buna büyük tepkisi olduğunu gördük. Daha sonra bu ertelendi. Gelen tepkiler üzerine ertelendiğini düşünüyorum. 24 Kasım 2017 Cuma günü ise Black Friday nedeniyle tüm ürünlerde kargo bedava olacağı duyuruldu. Buna katılmayan satıcıların ürünleri satışa kapatıldı. Daha sonra Black Friday'in süresi dolmasına rağmen, satışa kapanan satıcıların ürünleri tekrar açılmadı. Kargo bedavayı onaylamayan satıcıların satış yapamayacağı duyurularak bir nevi zorla dayatma ile kargo bedava yapılmaya zorlanıldı.

Kargo bedava uygulamaları ile ilgili görüşlerimi bir önceki yazımda belirtmiştim. Ben hiç bir şekilde kargo bedava uygulamasını ne Hepsiburada'da ne de başka sitede onaylamıyorum. Kargo ürün fiyatından ayrı düşünülmesi gereken ayrı bir hizmettir. Eğer bu maliyeti siteler karşılamaya kalkarsa sektörde zaten çok düşük kar marjları iyice düşecektir.

E-ticaretin doğasında mutlaka kargo maliyeti var. Bir ürün bir şehirden başka bir şehre, bazen memleketin en uzak köşesindeki müşterinin adresine kadar gidiyor. Tabi ki bunun bir maliyeti olacak. Bu maliyet müşteri tarafından kabul edilebilir makul bir seviyede olacak ve müşteri tarafından ödenecek.

E-ticaret Satıcısına Düşen Kargo Bedava Yapmak Değil Müşteriye Kabul Edebileceği Makul Bir Kargo Maliyeti Sunmaktır.

Zaten internet sitelerinin bu maliyeti aşağı çekmek için çok cazip kargo fiyatları var. Ortalama 10-15 desi bir koli normal bir kişi tarafndan kargoya verilse 35-40 TL kargo maliyeti olacakken bir e-ticaret sitesinden bu büyüklükte bir ürün aldığınızda 6 TL gibi kargo ödüyorsunuz. Zaten oldukça cazip. Bu maliyeti de internet sitelerinin veya satıcıların üstlenmesine gerek yok.

Hepsiburada üzerinden satış yapıldığında %20'leri bulan satış komisyonları var. Buna bir de %1 ciro primi ekleniyor. Her sipariş için 50 kuruş işlem bedeli ayrıca var. Ortalama 50 TL lik bir üründe %22 ciro üzerinden maliyetiniz var. Şimdi buna bir de %10 gibi bir kargo maliyeti ekleniyor.

Online pazaryerlerinin içine düştüğü bir handikap şu. Siz müşteri olarak sepete ürünleri atıyorsunuz. Bir ürün bir satıcıya, diğer ürün başka bir satıcıya ait. Her iki satıcı da ayrı kargolama yapıyor. Çünkü ürünler tek depodan bir seferde çıkmıyor. Dolayısıyla iki ayrı kargo ücreti oluyor. Satıcı sayısı fazlalaştıkça kargo maliyeti de yükseldikçe yükseliyor. Üç ve daha fazla satıcı varsa o zaman evlere şenlik. 100 TL'lik bir sepet yapmış olun ve bu da 25'er TL'lik 4 ayrı satıcıdan çıksın. Alın size 4 ayrı kargo maliyeti. Bu durum özellikle çok satıcılı ve düşük sepet ortalaması olan durumlarda o pazaryeri için büyük bir sıkıntı. İşte Hepsiburada'nın kargo bedava olacak ve bunu satıcılar üstlenecek dayatmasının bu yüzden olduğunu düşünüyorum. Mevcut durumda müşteriden o siparişi için bir tane kargo bedeli alınıyor fakat farklı satıcıların gönderimlerinden doğan kargo maliyeti site tarafından karşılanıyordu. Hepsiburada'nın eninde sonunda bundan kurtulmak isteyeceği belliydi ve böyle bir yol buldu. Yoksa kargo bedava uygulamasının öyle aman aman satışları artırdığı falan yok.

Peki şimdi ne olacak? Klasik yöntemle toptancılardan ürün alıp satan satıcılar bundan büyük zarar görecek ve zamanla burada satış yapamaz olacaklar. Peki fiyatları %10 civarında artırsak olmaz mı? Bu rekabet şartlarında zor. Bu tip satıcılarda bir kişi siparişlerle ilgileniyorsa diğer kişi önündeki ekrandan sürekli rakip fiyatları izliyor. Zaten online pazar yerinde sistem tamamen satıcıyı birbirine kırdırmak ve böylece en dip fiyatı sunabilmek üzerine kurulu olduğundan bazı satıcıların, artan kargo maliyetini fiyatları yükselterek karşılamaya çalışmaları bir işe yaramayacaktır. Nasılsa orada bir lira karla mal satmaya razı bir sürü satıcı var.

Hepsiburada ve diğer online pazar yerleri üzerinde pek çok ithalatcı ve üretici firma kendi dükkanlarını açtı. Adam Çin'den mal ithal edip kendisi orada direkt satıyor. Eskiden ithalatçı mal getirir toptancıya verir, toptancı da perakendeciye verirdi. Şimdi artık bu ara sınıflar ortadan kalkıyor. İthalatçı veya üretici bu tip online pazar yerlerinde kendisi doğrudan satıcı oldu. O firmalar toplamda (kargo ile birlikte) %30'u geçen bu maliyete rağmen satışa devam edeceklerdir. Onların mallarını toptancılardan alıp satmaya çalışan satıcılar ise eleneceklerdir.

İthalatçı ve üreticiler eskiden toptancıları veya perakendecileri olan insanları sistemin dışına çıkarmakla iyi yaptıklarını sanıyorlar. Kendin mal ithal edip, online pazar yerlerinde kendin sat. Böylece uyanık olduklarını sanıyorlar ama kendi ayaklarına sıktıklarının şu anda farkında değiller. Ne zaman farkına varacaklar biliyor musunuz? Artık onların malını satarak para kazanamayan bir sürü insan da kendisi ithalatçı veya üretici olup onların karşısına çıktıklarında bu hatayı fark edecekler.

Hepsiburada'nın kargo bedava uygulaması sektördeki diğer oyuncuları da etkileyecek ve onlar da kendi sitelerinde kargo dahil o fiyatları sunmaya çalışacaklardır.

Neresinden bakılırsa bakılsın sektördeki karlılığı iyice düşüren bu kargo bedava uygulaması bu eko sistemi, batan onca internet sitesinden ders almadan sadece ciroya oynayan rezil kepaze bir sisteme dönüştürüyor. Aklı başında her internet satıcısının buna hayır demesi gerekirken kasabın bıçağını yalayan koyunlar gibi bunun ardından gidip, asla bir araya gelerek kendi haklarını savunmayan satıcılar oldukça bu devran böyle dönmeye devam edecektir.