E-ticarette Arama Çubuğunda Kaybedilen Müşteriler. Arama Çubuğunun Önemi Hakkında

E-ticaret yapan meslektaşlarım veya e-ticarete gönül verip de yolu şimdi benim bloğumdan geçen dostlar, merhaba. Bu yazımda sitelerimizdeki site içi arama çubuklarından bahsetmek istiyorum, zira konu önemli. Durumun ne kadar vahim olduğu, bir süredir site içi arama raporlarıma bakıp da aranan kelimeler birer korku filmi şeridi gibi gözümün önünden geçince kafama dank etti. Sizin film ne kadar korkutucu bunu görmeniz açısından öncelikle eğer sitenizin yönetim panelinde "Site İçi Arama Raporu" bölümü yoksa bir an önce yazılımcınızdan bunu istemenizi öneririm. Ben her aramayı kaydettiriyorum. Basit bir kayıttan oluşuyor. Aranan kelime öbeği, tarih/saat/dakika ve arayanın IP numarası şeklinde bir kayıt. IP numarası ziyaretçiyi takip amacı taşımıyor. Şuna yarıyor; Aynı kişi bir kelime yazıp aramış ama arama sonuçlarında sonuç çıkmamış sonra kelimeyi değiştirmiş tekrar aramış. Kaç kere yazmış, kaç kere yanlış yazmış bunları görüp sitemizi gerekirse optimize etmemize yarıyor.

Yanlış Aranan Kelimeler Bir Hayli Fazla

Yanlış yazılıp gülümseten kelimeler bir hayli fazla. PISA sınavlarında da gördüğümüz üzere okuduğunu anlamayan, anladığını da doğru ifade edemeyen bir toplumuz maalesef. Arama çubuğuna yazılan kelimelerin çok büyük bir yüzdesi yanlış yazımlardan oluşuyor. İşte bunlardan bazıları.

Veysel ankastre (Vestel ankastre olacak. Veysel kim yahu?)
Harli davidsun (Hııı ne diyesun?)
Kiywfet (Kıyafetin Marsçası)
Deromod
Svi tşört (Önce sıvı tşört ne ki diye düşündüm sonradan çaktım Sweatshirt demek istemiş.)
Ayfon s7
Çeykur çay
Arnikka telsla elektrik süpürgesi
Arka telsla elektrik süpürgesi (Yukarıdaki ile aynı kişi. Yine tutturamamış.)
Ipone 7 pulas (Eh yani Plus İngilizce ya ondan.)
Samson tabket (Samsung tablet bu sanırım)
Prezatif (Ne tif ne tif?)
Şanlı makkap (Şarjlı matkabın Şanlısı oluyor. Uzaktan akraba.)

Eee Bundan Bana Ne? Diyen sevgili sabırsız okurlarımı bekletmemek için cevabım hemen geliyor.

Birincisi müşteri sitende aradığını bulamıyor, ürüne ulaşamıyor, ulaşamayınca alamıyor ve satış kaybediyorsun. İkincisi SEO açısından "hemen çıkma oranı"nı yükseltiyor. Bunların ikisi de o e-ticaret sitesi için çok kötü. Sitemizde Ankastre ürünleri var ama Veysel Ankastre yazarsa çıkmıyor. Derimod yerine Deromod, Harley Davidson yerine Harli davidsun, Arnika yerine Arnikka veya Arka yazarsa bizim arama çubuğu çuvallıyor. Bulamıyor haliyle. Çünkü bizimki pek bi kibar, pek bi İstanbul Türkçesine vakıf çocuk.

Genellikle arama çubukları öncelikle ürünün adında o kelimeleri arar. Her ürün için o ürünle ilgili aranabilecek kelimeleri ve bu kelimelerin aklınıza gelen veya gelmeyen tüm yanlış yazımlarını ürün veri tabanında search-words veya aramalar gibi isimlendireceğiniz tabloya kaydettirebilir ve arama sorgunuza bu tabloyu da dahil ettirebilirsiniz. Oldukça zahmetli olacaktır tabi. Ama en ucuz çözümlerden birisi bu.

Yukarıdaki paragrafta aklınıza gelen gelmeyen dedim ya. Aklıma gelmeyeni nasıl o alana kaydettireyim diye düşünebilirsiniz. İşte burada site ziyaretçilerimiz imdadımıza yetişiyor. Mesela ben kırk yıl düşünsem "Şanlı Makkap" kelimesini de aramalara kaydettirmek aklıma gelmezdi ama site ziyaretçim sağ olsun bunu bana bildirdi. Yani dostlar, bu yanlış yazımları işte bu arama raporlarından tespit edip ilgili tüm ürünlerin arama tablolarına girebilirsiniz.

Bunu mu Demek İstediniz?

Google aramalarında görmüşsünüzdür bazen ya kelimenin doğru yazımını bilmediğimizden veya hızlı yazdığımız için yanlış yazıp ararız ve Google bize hemen "Bunu mu demek istediniz" der ve çoğunlukla da kendiliğinden düzeltir. Tabi Google kimseye nasip olamayacak kadar bu hatalı yazımlara karşı deneyimli ve duyarlı. Her gün milyonlarca yanlış yazımı datasına ekleyebiliyor ve bunları düzeltebilme becerisi kazanıyor. Bizim sitelerin Google gibi olmasını beklemek pek olacak şey değil ama maalesef müşteri öyle sanıyor. Site ziyaretçilerimiz ve potansiyel müşterilerimiz bizim sitelerdeki arama çubuklarını da Google gibi sanıyor. Sanıyor ki o ne yazarsa yazsın bizim site onu anlayacak ve onu doğru sonuca ve doğru ürüne götürecek.

Ne yapıp edip arama çubuklarımızı optimize etmemiz ve daha becerikli hale getirmemiz gerekiyor. Çünkü görüyorum ki site içi aramalarımızın çok büyük bir yüzdesi o ürün sitede olduğu halde potansiyel müşteriyi o ürünle buluşturmaktan uzak. Bu nedenle de çok satış kaybediyoruz. Müşteri basit kelimelerle arıyor sanıyorsunuz değil mi? Örneğin Erkek Bakım Seti yazıp arasa ne güzel hemen bulacak. Ama "Fakir Multicare Üçlü Bakım Seti" diye aramış. Ürünlerin yanlış yazımlarının yanında kelime yer değişimleri de önemli. Ürünün tam adı "Fakir Multicare Saç Kesme, Kulak Burun Kılı Temizleme ve Favori Şekillendirme Seti" olarak girilmiş. Sadece Fakir dese bulacak, sadece Fakir Multicare diye arasa yine bulacak. Fakat "Fakir Multicare Üçlü Bakım Seti" diye arayınca bulamayacak. O zaman müşterinin bize uymasını beklemek yerine bizim sistemimizi ona uydurmamız lazım. Arama sayfamızı programlarken sadece bu şekilde geniş eşleme değil, aranan kelime öbeğini kelimelere bölüp arayacak şekilde de optimize etmeliyiz. Bunu yapınca "Fakir" kelimesini ayrı arayacak ve hiç olmazsa sitemizdeki tüm ürün adında veya arama kelimeleri tablosunda "Fakir" kelimesi geçen ürünleri getirecek. Tabi burada Fakir elektrikli süpürgelerini de getirmesini engellemek için yine aramada geçen "Bakım" kelimesini de dahil ettirip bu iki kelimeyi de karşılayan arama sonuçlarını en üstte çıkartırsak müşteriyi ürüne daha da yaklaştırmış oluruz. Böylece Fakir + Bakım kelimelerini birlikte içerenler üstte listelenir.

Ünlü Sitelerde Durum ne?

Memur çocuğu Samet'in sitesinde durum bu. Panik yok. Düzelticiiz efenim. Bakalım E-ticaretin zengin çocuklarında durum nasıl? En başta, en zengin E-ticaretçi olan Amerika'nın Seattle eşrafından Bezos'ların oğlu Jeff'in sitesine bir bakalım.

Geçen sene benim Bodydrom markalı sporcu giysilerini satsın diye bu Jeff'in Amerika'daki Amazon.com'una bir koli ürün yolladıydım. Yollamaz olaydım. Bir numara çıkmadı. Satış falan yok, ha bire ayda 39 dolar ver, depo parası ver, reklam parası ver diye para isteyip duruyorlar. Hem adama konsinye mal gönderiyoruz hem de üzerine para veriyoruz iyi mi.

Bakalım Bodydrom yazınca Amazon.com'da ne çıkıyor. Yanlış da yazmıyorum haa. Doğru şekilde yazıyorum. Açtığım her ürünün adı da markası da Bodydrom zaten. İşte sonucun resmi.



Gördüğünüz gibi anlı şanlı Amazon.com ürün adında ve markasında Bodydrom yazdığı halde hiçbir sonucu getiremiyor. Bir de bunların arama motorunun yapay zekası varmış. Yapay zeka kendini müşteriden akıllı sandığından olacak ki "Showing results for bodygroom. Search instead for bodydrom" diyor. Yani "ey fani insan, senin kafan çalışmaz sen aslında Bodygroom arıyorsun da Bodydrom yazdın" deyip Bodydrom yerine Bodygroom sonuçlarını getiriyor. Böylece bizim Bodydrom sporcu giysilerinin yerine Philips markalı Bodygroom saç sakal cihazlarını getiriyor. Aferin Jeff, müthişsin Amazon.com. Her ay 39 dolar almayı bileceğine önce bizim ürünleri görünür yap da biraz satış görelim istersen.

Şimdi bizim zengin çocuğu e-ticaretçilerden eski medya patronu Aydın Doğan'ın kızı Hanzade'nin Hepsiburada'sına bakalım. Biliyorsunuz başarı hikayesidir bu Hepsiburada. Web'in yalaka paparazzileri hep böyle anlatır durur. Ne de kolaydır zengin olunca başarılı olmak. Neyse konudan uzaklaşmayalım. Bu Hepsiburada site içi arama konusuna epey bi para döktüğünü anlatmıştı bu webin yalakarazzi toplantılarından birinde. Bakalım bu masrafa değmiş mi?

Bodydrom kelimesini Hepsiburada'da arıyoruz efendim; Vee, veee evet sayın seyirciler buluyoor buluyooor. Eh bulsun tabi. Ürünlerin hepsinin adı Bodydrom diye başlıyor. O kadarını herkesin sitesi yapıyor Türkiye'de. Bakalım yanlış yazarsam buluyor mu diye önce badidrom yazıp arıyorum. Veee veee yine buluyoor gözlerim doluyoor sayın seyirciler. Mutluluğumu tarif edemiyorum. Aşağıdaki resimde görebileceğiniz gibi 25 ürünü de getiriyor karşıma. Bravo Hepsiburada, bravo sevgili arama çubuğu. Bundan sonra senin adın mutluluk çubuğu olsun.



Ama çok da sevinmeyelim. Bir de badidron yazıp arıyorum, orada çuvallıyor. Yani bizim sitedeki gibi "harli devudsun" aramasına Hepsiburada'nın zengin işi arama motoru da bir şey yapamıyor. Hadi var mısınız Hepsiburada'ya "harli devudsun" yazıp arayalım bakalım arama motorunun kafası nasıl çalışıyor?



Sevgili dostlar. Göreceğiniz gibi Hepsiburada'nın arama algoritması aranan kelime öbeğini kelimelere bölüyor. "Harli" kelimesinden sonraki "devudsun" kelimesinin silik ve üzeri çizili olduğuna dikkat edin. Yaani burada diyor ki "ben bu kelimede bir şey bulamadım" ve bu nedenle üzerini çizdim ama Harli kelimesinden mantık yürütüp sana "Harlı Ocaklar" buldum. Harli yi Harlı olarak alternatif harf ile arayıp aranan kelime öbeğine kendi açısından en yakın sonuçları listelemiş. Bu deneyimizden, Hepsiburada arama sonuçlarından müşteri kaçırmak istemiyor ve bunda da kısmen başarılı oluyor sonucunu çıkarabiliriz. Bu arada Hepsiburada'nın sitesinde yüzlerce Harley Davidson ürünü var ama müşteriyi onlarla buluşturamadı. Bizim sitede "harli devudsun" yazıp arayan ziyaretçim, maalesef senin arama durumun umutsuz gözüküyor.

Şimdi yine bizim e-ticaret dünyasının e-ticaret öncesi zengin çocuklarından Ferit'in sitesi N11'e bakalım onlar ne durumda. N11'de Bodydrom diye doğru şekilde aratınca sorunsuz şekilde arama sonuçlarına ulaşıyoruz. Ancak, demiştik ya onu dedemin sitesi de yapıyor. Bakalım yanlış yazımda sonuç bulabiliyor mu? Bunun için badidrom yazıp aratıyorum.



Yukarıdaki resimde gördüğünüz gibi sevimli uğur böcekleri bizi karşılıyor ve sonuç bulamadıklarını söylüyorlar. Halbuki aynı kelime ile Hepsiburada doğru sonuçları getirmişti.

Sevgili dostlar. Bu yazımızda hem güldük hem eğlendik. Eh biraz da öğrendik. E-ticarette arama çubuğu ve bunun önemi hakkında biraz farkındalık yaratmış olduk. Sadece bizim gibi küçüklerin değil büyüklerin de bu konuda alması gereken yol olduğunu gördük.
Ne diyelim?
Gökten üç elma düşmüş.
Üçünü de zenginler almış.
Hadi kalın sağlıcakla :)