Fotoğraf Telif Hakkı İhlallerinde Google'ın Sorumluluğu ve Değişimi

Telif hakkına sahip bir fotoğraf dünyanın öbür ucundan, taa Amerika'dan, İtalya'dan veya Avustralya'dan benim bilgisayarıma kadar nasıl geliyor? Tabi ki Google sayesinde. O halde telif ihlallerinde Google'ın hiç mi sorumluluğu yok?

Google görsel aramaların üst kısmında filtreleme bölümü var. Burada "Kullanım Hakları" bölümü var. Bu bölümden aradığınız kelime ile ilgili görsellerin kullanım haklarını filtreleyebiliyorsunuz.

Seçeneklerin en üstünde şu yazıyor: "Lisansla Filtrelenmemiş Olanlar."
Bunun anlamı ne? Siz bunu okuduğunuzda ne anlıyorsunuz? Bunun anlamı "Bir Lisansa Sahip Olmayanlar" yani telifsiz ve lisansınız olmasa da serbestçe kullanabileceğiniz resimler değil mi?

Yoksa ben mi bunu yanlış anlıyorum diye etrafımdakilere sordum. Yok yok herkes benim gibi anlıyor. Peki internette kısa bir araştırma yapıp bakıyorum başkaları nasıl anlamış diye. Karşıma bir makale geliyor. Makalenin başlığı Telif Hakkı Olmayan Resim Nasıl Bulunur?

Telif hakkı olmayan resmin nasıl bulunacağını öğreten yazı ne diyor biliyor musunuz? Aynen şunu diyor:
- "Google'a görsel aramalara girin. Kullanım Hakları bölümüne girin ve Lisansla Filtrelenmemiş Olanları Seçin. Yukarıdaki adımların sonucunda bulduğunuz resimler için herhangi bir telif hakkı istenmemiş olacağından gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz." diyor ve yazar ekliyor:
- "Google varsayılan olarak telif hakkı olmayan resimleri size sunuyor."

Yanlış… Yanlış… Tamamen Yanlış… Ama yazarın suçu yok. Kim olsa öyle anlar. Doğrusu şu. Google varsayılan olarak telif hakkı olmayan resimleri sunmuyor, aksine varsayılan (default) olarak gelen görsellerin hemen hepsi telif hakkı gerektiren, ancak lisans almışsanız kullanabileceğiniz görsellerden oluşuyor.

Yukarıdaki makalenin görselini ispat açısından aşağıya koyuyorum.



Peki sadece bir kişi mi bu şekilde yanılmış? Hayır!
İşte size bir internet sitesi daha…
Bu site de kendilerinin Kullanım Koşulları bölümünde "Sitede kullanılan görsel materyaller yazarlarımızın gönderdikleri ile internetten ulaşılan ve lisansla filtrelenmemiş olan görsellerdir diyor.

Bunun da görselini ispat açısından aşağıya koyuyorum.



Gördüğünüz gibi bu site de Lisansla filtrelenmemiş olanlar cümlesini lisans gerektirmeden kullanılabilecek görseller olarak anlamış.

Stok Fotoğraf Şirketi Getty Images Google'ı Avrupa Adalet Divanı'na Şikayet Ediyor

Lisanslı fotoğraf satışı yapan sitelerin en büyüklerinden Getty Images Google'ı Avrupa Adalet Divanı'na şikayet edeceğini açıklamış. Haberi Webrazzi'den öğrendim. Yine ispat açısından görselini aşağıda paylaşıyorum. Buna göre Getty Images şunu demiş. Kullanıcıların farkında olmadan lisanslı içerikleri indirmesinin yanlış olduğunu ve bu durumdan Google'ın sorumlu olduğunu söylüyor.



Çok doğru. Sen el alemin lisanslı içeriğini varsayılan görseller ile tüm dünyaya servis et, sonra bozuk ve doğru dürüst kullanamadığın Türkçenle herkesin yanlış anlayacağı şekilde Lisansla Filtrelenmemiş Olanlar başlığı altında bu anlamın tam aksine lisans gerektiren görselleri listele, insanlar da bunları yanlışlıkla indirip kullandıklarında kendilerini Telif Hakkı Sahipleri karşısında mahkemede bulsun.

Sanırım bu nedenle pek çok kişinin canı yandı ki bugün yaptığım kontrolde Google'ın bunu bir parça düzeltmiş olduğunu gördüm. Şöyle ki. Google görsel aramalarda Kullanım Hakları bölümü düzeltilmiş, daha anlamlı hale getirilmiş. Şu anda iki seçenek var. İlkinde Creative Commons Lisansları diğerinde ise Ticari ve Diğer Lisanslar seçeneği var. Bence Creative Commons'un yanına bir parantez açıp Türkçesini de yazmalıydı. Genel Kamu Lisansı gibi.

Google Görsel Aramalar bölümündeki Kullanım Hakları bölümünün eski seçenekleri aşağıdaki resimdeki gibiydi.



Değiştirilmiş hali ise aşağıdaki resimdeki gibi karşımıza geliyor.



Durum tam düzeltilmemiş çünkü Google görsel aramalarda varsayılan olarak karşınıza gelen görseller yine lisanslı, yani telif hakkına sahip olan ve kullanmanız için para ödeyip lisans almanız veya telif sahibinden yazılı izin almanız gereken görseller. Halbuki varsayılan olarak telif gerektirmeyen görseller gelmeli. Ancak bunlar hem sayıca az hem de daha düşük kalitede olduklarından Google'ın bunu tercih etmediğini düşünüyorum.

Bu makalemde bu sorunu inceleyip görüşlerimi aktardım. Önerim şu ki eğer internette içerik hazırlıyorsanız kullandığınız tüm resimler, videolar, fontlar, yazılımlar, scriptler (kısaca telif hakkı iddia edilebilecek tüm materyalleriniz) için bilgisayarınızda Lisanslarım diye bir klasör açın ve bu materyaller ile birlikte bunların lisanslarını, lisanssız olarak stok sitelerinden görsel aldıysanız bunların abonelik ve indirme ekran görüntülerini muhafaza edin. İleride telif hakkı ihlalinde bulunduğunuz iddia edilip de sorun yaşamanız durumunda ispatlamanızı sağlayacaktır.

Selam ve sevgilerimle.

Bu makale Telif Hakları Yazı Dizisi'nin bir içeriğidir. Yazı dizisinin linkleri aşağıdadır.
1. Uluslararası Telif Trolleri Türk İnternet Sitelerini ve Sosyal Medya Hesaplarını Tehdit Ediyor
2. Fotoğraf Telif Hakkı İhlallerinde Google'ın Sorumluluğu ve Değişimi